Ehon có nghĩa là sách tranh (picture book). Ehon Nhật Bản có kết hợp hình vẽ và lời kể để gửi tới trẻ các câu chuyện hấp dẫn. Đặc biệt, Ehon Nhật Bản có những đặc trưng trong lối tiếp cận nhẹ nhàng, đề tài và hình thức phong phú, khiến cho Ehon trở thành phương pháp giáo dục được ưa chuộng hàng đầu ở đất nước mặt trời mọc. Ehon Nhật Bản đã không còn là thể loại sách thiếu nhi xa lạ với các bậc phụ huynh hiện đại ngày nay. Tuy nhiên, có phải bố mẹ nào cũng đã biết đọc Ehon cho con đúng cách? Bài viết dưới đây xin gửi tới những hướng dẫn thiết thực cho các bậc phụ huynh muốn nâng cao hiệu quả giáo dục khi đọc sách Ehon cho con.
Tôn trọng nguyên văn lời kể
Rất nhiều phụ huynh hoặc thầy cô thường mắc phải sai lầm khi đọc ehon cho trẻ: đọc không chính xác so với nguyên văn. Trong trường hợp này, người lớn thường tự diễn giải lời văn theo ý mình, thêm thắt các từ ngữ hoặc bỏ qua các từ quan trọng. Khi viết và dịch sách Ehon, tác giả và dịch giả đã cân nhắc rất cẩn trọng về phần từ ngữ, câu văn, đảm bảo phù hợp với nhận thức của trẻ. Cha mẹ hãy đọc sách một cách thật chính xác để trẻ lĩnh hội được trọn vẹn giá trị của Ehon như dụng ý của người soạn sách. Qua đây, cha mẹ cũng dạy trẻ ý thức đọc chuẩn xác, cẩn thận và tôn trọng bản gốc.
Đọc liền mạch, tránh ngắt quãng quá nhiều
Cha mẹ thường ngắt quãng khi đọc để hỏi và tương tác với trẻ. Tuy nhiên, nếu thời gian dành cho tương tác quá nhiều, hậu quả là mạch tư duy của trẻ bị gián đoạn khiến trẻ khó lòng cảm hiểu trọn vẹn câu chuyện. Nhiều chuyên gia đọc to (read aloud) cho rằng, ít nhất là trong lần đọc đầu tiên, cha mẹ hãy chỉ đọc cuốn sách một cách thật đơn giản và cho phép con được cuốn theo mạch truyện mà không bị phân tâm. Các câu hỏi sâu sắc hơn có thể được để dành tới lần đọc lại thứ hai, thứ ba…
Đừng bỏ qua tranh vẽ
Tranh vẽ là yếu tố quan trọng của mọi cuốn sách tranh. Với Ehon, giá trị của tranh vẽ càng hài hoà với nội dung, thể hiện nét đặc trưng Nhật Bản. Hãy cùng con trò chuyện về các chi tiết trong tranh, đặc biệt là các chi tiết nhỏ mà lời kể chưa đề cập đến. Cảm nhận tính kể chuyện cực kỳ sinh động của các hình ảnh trong sách. Ehon Nhật Bản không phải là truyện chữ được minh hoạ bằng tranh, mà ngược lại tranh có khi áp đảo phần chữ, có một đời sống riêng. Tranh vẽ trong Ehon cũng được tính toán để phù hợp với độ tuổi của trẻ, có lợi cho phát triển thẩm mĩ của trẻ sau này. Ehon có rất nhiều phong cách vẽ tranh khác nhau nhằm khuyến khích trẻ phát triển khả năng thẩm mĩ một cách tự do hơn. Tuy nhiên, như đã nói ở trên, sa vào bàn luận quá sâu về tranh vẽ sẽ khiến mạch truyện bị ngắt quãng. Vì thế cha mẹ có thể chờ tới lượt đọc thứ hai để phân tích tranh.
Không rút ra các bài học khiên cưỡng, áp đặt về đạo đức
Ehon Nhật Bản rất giàu giá trị giáo dục nhưng không có nghĩa là giáo điều. Cách Ehon gửi gắm bài học cho trẻ vô cùng khéo léo, chủ yếu gợi ra chứ không nói quá trực tiếp và không có ý khuyên răn, ép buộc. Cha mẹ đọc Ehon cho trẻ đừng vội tìm kiếm những đúc rút sâu sắc được thể hiện qua lời văn. Hãy để trẻ cảm nhận, đặt các câu hỏi khơi gợi cho con và để con được lựa chọn xu hướng hành động. Chớ so sánh, phán xét và tạo áp lực cho trẻ phải học theo thông điệp trong Ehon Nhật Bản ngay lập tức. Ehon nuôi dưỡng tâm hồn trẻ một cách từ từ, bởi vì tâm hồn và nhân cách phải bồi đắp kiên nhẫn. Là thực phẩm tâm hồn cho trẻ em, Ehon cần được trẻ suy ngẫm theo thời gian để “tiêu hoá”, chứ không thể mong có kết quả trong ngày một ngày hai.
Chú ý về giọng đọc
Giọng đọc là yếu tố ít được chú ý đúng mức nhưng lại vô cùng quan trọng. Giọng đọc sách Ehon cho trẻ không chỉ cần diễn cảm. Việc cha mẹ lên xuống, nhanh chậm, mô phỏng tiếng kêu và giọng nói nhân vật khi đọc sẽ giúp trẻ thấy cuốn sách sinh động hơn, cảm nhận câu chuyện tốt hơn. Lấy ví dụ, giọng của sói ồm ồm, giọng con sóc cao hơn, con sóc nói nhanh hơn,… Những trò chơi khi đọc Ehon Nhật Bản Thời gian đọc Ehon Nhật Bản cùng con sẽ trở nên vô cùng thú vị nếu cha mẹ biết sử dụng một số trò chơi vừa tăng niềm vui, vừa tăng hiệu quả đọc sách.
Dưới đây là các gợi ý:
- Tương tác với sách: nếu sách yêu cầu trẻ sờ, đếm, vỗ tay, … hay bất cứ hoạt động xúc giác nào, hãy tận dụng cuốn sách để trẻ được phát triển giác quan vận động của mình.
- Đọc thiếu từ cuối, cho trẻ tự điền. Tư duy điền khuyết của trẻ em rất tốt, vì thế trẻ có thể dễ dàng giúp người lớn hoàn thành từ cuối cho lời kể trong tranh. Qua trò chơi này, trẻ có thể học từ vựng.
- Với trẻ vừa biết đọc, cha mẹ có thể thỉnh thoảng đọc sai để trẻ phát hiện và học từ lỗi sai của cha mẹ.
Hy vọng những gợi ý trên sẽ hữu ích cho cha mẹ nào quan tâm đến cách giáo dục trẻ nói chung và cách đọc Ehon Nhật Bản nói riêng. Ehon Nhật Bản có thể được mua tại đơn vị xuất bản các cuốn Ehon chất lượng là Ehomebooks. Tham khảo các cuốn sách Ehon Nhật Bản của Ehomebooks tại link: https://ehomebooks.vn/